مخاطرات انسانی
تألیف دکتر محسن جان پرور و دکتر اکرم تقی زاده ساروکلایی
جهان با سرعتی شتابان در حال تغییر و تحول است و در این گذر شاهد شکلگیری عرصهها و بحثهای جدیدی پیرامون جهانیشدن، فضای سایبر، مسائل زیستمحیطی و غیره میباشد. این تحولات گسترده در هزاره سوم، صحنههایی بس تیره و تار و مخاطرهانگیز برای انسان به صورت خواسته و ناخواسته به همراه داشته است. فضای کنونی جهانی به گونهای است که انسانها را به صورت فزایندهای درگیر مخاطرات متعدد فردی، محلی، ملی، منطقهای و جهانی نموده و بر شدت آسیبپذیری آنها افزوده و زندگی او را دچار فراز و فرودهای فراوانی کرده است. امروزه انسان با مخاطراتی روبرو است که از نظر ماهیتی متفاوت با مخاطرات نسلهای پیشین است. این مخاطرات و آسیبها به مراتب عظیمتر، مهلکتر و غیر قابل کنترلتر از تهدیدات ناشی از مخاطرات طبیعی است. این امر سبب شده است که مخاطرات طبیعی نظیر زلزله، سیل، آتشفشان و حتی احتمال برخورد خرده سیارهها با زمین در سایه آن قرار گیرد و در مقایسه با آنها کم اهمیتتر جلوه کنند. زیرا، پیشرفت علم به انسان قدرت گستردهای جهت نقشآفرینی و بازیگری و ایجاد تغییرات محسوس در سطح کره زمین در هزاره جدید داده و سبب شده است که این عوامل در کنار یکدیگر بتوانند مخاطرات انسانی قرن حاضر یعنی قرن بیست و یکم را متفاوتتر و برجستهتر از قرنهای گذشته کنند و به صورتهای مختلف امنیت و آرامش انسانها را تحت شعاع قرار داده و در برخی مواقع از بین ببرند. افزایش این نوع مخاطرات در زندگی انسانهای قرن حاضر شناخت و مطالعه آنها را ضرورت بخشیده است. اهمیت شناخت این مخاطرات در ایجاد امنیت، ارتقاء آرامش، برنامهریزیها، آیندهنگریها، استفاده بهتر از منابع، حفظ تعادل اکولوژیک، حفظ محیط زیست، رفاه بیشتر انسانها و از همه مهمتر کاهش چالشها و ناامنیها است و با توجه به اینکه مخاطرات انسانی در سالهای اخیر افزایش قابل توجهی یافته است و مسائل و مشکلات فراوانی را چه به صورت مستقیم و چه غیر مستقیم برای انسان به وجود آورده است در مطالعات جغرافیایی میتواند جایگاه برجستهای را به خود اختصاص دهد. در این راستا، کتاب حاضر سعی دارد با رویکردی جغرافیایی مطالب کلی و اولیهای در زمینه مخاطرات انسانی در قرن بیست و یکم را بیان کند. همچنین سعی شده است که در کنار مثالهای واقعی، مثالهای ساده و بر اساس فضای کلاس بیان شود تا درک و فهم آنها برای دانشجویان و سایر خوانندگان آسانتر باشد. این کتاب در قالب هشت فصل به صورت زیر تنظیم شده است:
فصل اول: برخی مفاهیم اولیه
فصل دوم: مخاطرات مکانی- فضایی
فصل سوم: مخاطرات اجتماعی و فرهنگی
فصل چهارم: مخاطرات اقتصادی
فصل پنجم: مخاطرات ناشی از مسائل سیاسی درون کشوری
فصل ششم: مخاطرات ناشی از مسائل سیاسی فراکشوری
فصل هفتم: مخاطرات زیستمحیطی
فصل هشتم: مخاطرات علمی و فناورانه
کتاب حاضر از سوی انتشارات انتخاب به چاپ رسیده است.